بارداری به روش های IUI آی یو آی و IVF آی وی اف

IUI
- این اقدام به معنی تزریق اسپرم شسته شده و تقویت گردیده مرد به طورمستقیم به درون حفره رحم خانم است.
- در اصل این روش نوعی نزدیکی پیشرفته محسوب می شود که دخالتهایی مناسب در آن شده است.
- این روش درمانی در موارد زیر راهکار درمانی محسوب می شود:
  - نازایی با فاکتورمردانه خفیف تا متوسط
  - تخمک گذاری نامناسب خانم با حداقل یک لوله باز و سالم
  - موارد آندومتریوز درجه یک و دو و برخی موارد آندومتریومایی که لوله ها هنوز درگیر نشده است.
  - موارد نازایی بدون علت مشخص
  - موارد با عدم پاسخ به درمانهای تحریک تخمک گذاری سرپایی.
  - موارد با انزال رو به عقب (یا اصطلاحا” رتروگرید) در مرد
  - موارد عدم امکان نزدیکی کامل به علت انقباض واژن در خانم (اصطلاحا” واژینیسموس).
- نحوه اجرا:
  - در زمان قاعدگی خانم (در سه روز اول) با انجام سونوگرافی واژینال و در صورت نبودن مشکل، تحریک تخمدانی با تجویز داروهای خوراکی و تزریقی طبق شرایط بیمار و صلاحدید پزشک آغاز می گردد.با فواصل معین با تکرار سونوگرافی، پاسخ تخمدانها بررسی می شوند و داروهای لازم تنظیم می گردند. طی این دوره،برنامه نزدیکی معینی را بیمار باید انجام بدهد. وقتی اندازه فولیکولها به حد مناسبی رسیدند،به بیمار اعلام می گردد که داروی نهایی برای آزادسازی فولیکولها چه وقت تزریق گردد و معمولا دو روز بعد از آن بیمار بهمراه همسرش مراجعه خواهند نمود. در روز IUI ، نمونه مایع منی آقا گرفته شده و طی عملیات شستشو و تقویت حدودا” دو ساعته در آزمایشگاه،بهترین اسپرمها جدا شده و آماده تزریق به خانم می گردد. خانم بر روی تخت معاینه زنان قرار گرفته و بعداز گذاشتن اسپکولوم نمونه اسپرم آماده شده با یک لوله پلاستیکی نازک و باریک، بدون درد و بیهوشی ، براحتی وارد رحم می شود.
  - بعداز انجام IUI ، خانم برای ۱۵تا۲۰ دقیقه استراحت می کند و بعد به خانه خود می رود و زندگی طبیعی خود را ادامه می دهد. بعداز انجام آی یو آی احتیاج به استراحت مطلق نیست؛ زوجین برنامه نزدیکی معینی را باید داشته باشند و خانم یک سری داروی خاص هم مصرف خواهند نمود. شانس موفقیت هر دفعه انجام آی یو آی حداکثر۱۵تا۲۰ % (حتی در بهترین مراکز خارج از کشور ) است. این روش بدون نیاز به بیهوشی و بستری، بدون درد و با حدود یک دهم هزینه آی وی اف، روشی است که در بسیاری از زوجهای نابارور،روش اول پیشنهادی برای درمان است. از نظر بسیاری از مراجع علمی سیکل آی یو آی را تا ۶ بار می توان ادامه داد؛ ولی ما معمولا سه سیکل پیاپی را پیشنهاد می کنیم و بعد از آن در صورت عدم دریافت پاسخ درمانی، باید بررسی مجدد انجام شده و تصمیم گیری شود.
آی وی اف(IVF) یا میکرواینجکشن (ICSI):
- در بیمارانی که مشکلات پیشرفته تر و شدیدتری دارند و یا اقدامات درمانی قبلی موفقیت آمیز نبوده است، قدم بعدی درمان، لقاح خارج رحمی یا تشکیل آزمایشگاهی جنین است. تحریک تخمک گذاری در خانم با داروهای بیشتر و با روشهای پیچیده تر از آی یو آی معمولا برای حدود ۶ هفته (حدود ۱٫۵ ماه) با کنترلهای متعدد سونوگرافی جهت تنظیم داروها ادامه خواهد داشت تا مثل روش آی یو آی تخمدانها به آمادگی مناسب برسند. در روز مناسب بیمار و همسرش همراه باهم مراجعه خواهند نمود. خانم باید ناشتا بوده و از شب قبل هیچ چیز مصرف نکرده باشد. خانم به اتاق عمل منتقل شده و با یک بیهوشی خفیف در حد خواب آلودگی با کمک سونوگرافی واژینال از راه واژن با سوزن مخصوص تخمدانها تخلیه می شوند و تخمکهای بدست آمده در آزمایشگاه با اسپرم همسر ایشان لقاح می یابد. نمونه انزال آقا همان روز در آزمایشگاه مثل دادن نمونه معمولی گرفته می شود؛ مگر مواردی که در مایع منی آنها اسپرم یافت نمی شود (آزواسپرمیا)،که در این افراد با بی حسی موضعی از بیضه ها نمونه گرفته می شود. در روش قدیمی تر IVF اسپرم و تخمک در محیط آزمایشگاه در یک ظرف قرار داده شده تا خودشان لقاح کنند. در روش جدیدتر که تقریبا” در سراسر جهان روش معمول و استاندارد محسوب می شود،بهترین تخمکها و اسپرمها انتخاب شده و به صورت یک به یک با کمک وسایل آزمایشگاهی مخصوص،لقاح برقرار می گردد (همان میکرواینجکشن یا ICSI ). جنین های ایجاد شده بسته به شرایطشان در محیط آزمایشگاه پرورش داده شده و سپس در روز دوم یا سوم بدون بیهوشی وارد رحم می شوند.در برخی موارد تعداد جنین با کیفیت عالی زیاد بوده که می توان تعدادی از آنها را فریز نموده و در ماههای بعدی، درصورت عدم موفقیت سیکل اول ،انتقال نمود. توجه به این نکته لازم است که با وجود طی تمامی مراحل فوق الذکر و صرف هزینه بالا، حتی در بهترین شرایط آزمایشگاهی خارج از کشور، نهایتا” ۴۰% شانس موفقیت وجود خواهد داشت؛ و در صورتی که جنین فریز شده وجود نداشته باشد،تمام مراحل و هزینه ها از ابتدا باید آغاز شوند. بعداز انتقال جنین، بیمار همان روز مرخص شده و فقط در ۲-۳ روز اول توصیه به استراحت نسبی می گردد و بعداز آن نیازی به استراحت نبوده و زندگی عادی را طی خواهند کرد؛ هرچند که طی مدت معینی منع نزدیکی قبل و بعداز انتقال جنین باید رعایت شود و همچنین، داروهای خاصی برای دوره بعد از انتقال جنین تجویز خواهد شد.
سندرم فعال شدن شدید تخمدانها یا OHSS :
- تجویز داروهای تخمک گذاری چه از یک قرص ساده مثل کلومیفن ولتروزول گرفته تا داروهای پیچیده تر وبا میزان بالاتر در سیکلهای آی وی اف ممکن است باعث شوند که در خانم تعداد زیادتر از لزوم تخمک تولید شود.تعیین اینکه کدام بیمار دچار این عوارض می شود قبل از تجویز داروها ممکن نیست؛ دربیماران با سیکلهای نامنظم پریودی واصطلاحا” پی سی او(PCO) ،بیماران لاغرتر،سیکلهای با نیاز به داروی بیشتر برای رسیدن به تخمکهای با تعداد مناسب ودر افراد با سابقه قبلی بروز این عوارض، شانس بروز بالاتر خواهد بود. در این موارد با توجه به شدت بیماری ،علایم زیر دیده می شوند:
  - نفخ،
  - حالت تهوع واستفراغ،
  - بی اشتهایی
  - درد شکم
  - تجمع مایع درشکم
  - کاهش حجم ادرار وتنگی نفس
- بسته به شرایط بیمار اقدامات درمانی سرپایی و یا بستری در بیمارستان انجام خواهد شد.